KULTURA
Arti e filigranesko ano Prizren
- 3 years ago
- By Romtegra
O arti e filigranesko sito zanati kova sine may penjardo ano Prizreno mashkar o 120 zanatya kay sinela akaya diz. Ini kay arakhlola ano nashalipe ano Prizren si pandar nesave zanatliye e filigraneske kola kerena buti ano pere bikilinya thay vi adikerna treningya vash o terne.
Prizreno jangyola sar than ani Kosova kote garavgyona o molipya e kulturake barvalipesko ano buderi umala. Ano Osmanliengo vahti phiravdilo but o zanati e filigranesko thay akava arti dengya kontributi buderi bersha ani kultura e ververutne komunitetengo. Numay akava zanati ko paluno vahti nashavgyola. Angleder kotar akava zanati pahale arteske sheya kotar e srma thay gumushi bikingyonay sine ji ani India thay ververutne lumiake thana. Ano Prizren na aqhile but jene kay lenape e filigraneya, siton trin manusha kola lenape akala butya kola tentinena te phiraven akava zanati ko terne. On vi organizinena nesave masekune krusya vahs o terne, ayekha phenela o Bashkim Tejeci.
“Sito qaqipe kay o Prizreno sito darin e Filigranesko soske ano Prizren thay Shkodra kerdilo buti e ulavda tehnika e filigraneski thay odova sito teleipe kay amende sine thavd e resursesko vahs akaya teknika. Dugajinesko rafshi kerla buti e teknika vahs mirikla thya o rafshi thay ani Jakova kerde buti e teknika Savat numay e vahteske phiripeya but hari kergyola buti ano Pekya, akate ano prizren si nesave jene kay kerna, numay dive palo dive maystorya e filigraneske nashavgyona. But jene amortizisale, nesave mekhle akava zanati nesave mule thay but hari kerna buti vahs te sikavgyon o neve generacie. Ini soske ko nakhlo bersh sinemen treningo vash duy grupe po 30 jene, yekh grupa e studentyengi thay ka ovelmen pandar grupe vi ko akava bersh”, mothavela o Tejeci.
Faik Bamja kova lelape akale zanateya vakerla kay musay te garavgyol akava zanati thay te phiravgyol ko generacie.
“Simen mangipe te lungyara akaya tradicia, o qhavore kay nakhena ani shkola ma te nashalen vahti te aven akate te siklon te lugyarel e tradicia filigraneski. Amen akate siam 5 jene thay si nesave yaver kay kern abuti ano prizren. Ji akana sinemen kursya thay mothavde kay silen mangipe thya musay te lugara sakova bersh vash te siklon may buderi”, phenela o Bamja.
Ini o filigranisti Xhafer Lushaj ulavela o godinipe kay o terne musay te siklon akava zanati soske sile molipe.
“O terne janindoy savo arti sito thay kay o prizreno usharlape akalea propozinava kay ma te bistaren akava zanati thay te siklon thay te phiraven, soske amen aqhilam tikne thay tentina te mekha e ternenge numay but hari si. Me mangava kay o terne te dikhen savo laqipe sile akava filigrani thay te usharenpe oleya”, vakerla o Lushaj.
Akana akala filigranistya kerena buti ano yekh lokali ano centro e prizrenosko kole e komuna mekhla olenge e resipeya kay ma te bistergyol. O Bashkim Tejeci mothavela sar shrdinya akaya buti.
“Sinema baht te kerav buti sar siklovno kana agoringyum e praktika ani Koperativa, kergyum buti e rahmetliya Ekrem Pupuqi kova kerla sine kiliqya numay shungyum ini kay o prizreno kerla sine vi bandukya e filigraneska teknika “teleipe”. Amen siem gatisarde kay te da amaro janipe, soske akava na ka la amencar, numay manglape te ovelmen moraluno phikoipe, ayekha vi te ovelmen materialuno phikoipe soske amen siam pe agor e karierako thay te putara so may but kursya thay te putara yekh paralela ani mashakruni teknikuni shkola. Prizreno akava savaht sinele thay apelina ko lokalune institucie kay te kera akava thya te ledeina’, dela poro mesazhi o filigranisti Tejeci.
Akava zanati musay te garavgyol soske o prizreno angleder sinele 120 zanatya ji kay akana aqhile abokar kobar shay te gena ano angushya amare vastenge.